Co to backup i jak go zrobić na komputerze Windows i Mac?

W dzisiejszych czasach, kiedy wiele informacji jest przechowywanych cyfrowo – na komputerach, telefonach czy serwerach – ich utrata może być bardzo dotkliwa. Dlatego warto rozważyć zastosowanie Backupu, który pozwala na odtworzenie ważnych plików, dokumentów, zdjęć czy projektów po awarii sprzętu, ataku wirusa lub przypadkowym usunięciu. Jak zrobić Backup? Na co zwrócić uwagę?

Backup – co to? Do czego służy?

Backup (z ang. kopia zapasowa) to proces kopiowania danych w taki sposób, aby możliwe było ich odzyskanie w przypadku awarii, uszkodzenia lub utraty oryginalnych plików. Tworzenie kopii zapasowych jest kluczowe dla utrzymania ciągłości pracy i bezpieczeństwa informacji. Proces polega na zapisaniu kopii plików na innym nośniku niż oryginalny, co minimalizuje ryzyko ich utraty. Może to być zewnętrzny dysk twardy, serwer w chmurze, pendrive lub inne nośniki cyfrowe.

Kopie zapasowe mogą być tworzone ręcznie, poprzez kopiowanie plików, ale wiele programów oferuje również automatyzację tego procesu. Oprogramowanie do backupu może zaplanować regularne tworzenie kopii zapasowych w ustalonych odstępach czasu, co eliminuje ryzyko zapomnienia o tej istotnej czynności. W sieci są dostępne różne możliwości automatyzacji Backupu. Warto jednak pamiętać, że nie wszystkie są tak samo skuteczne i bezpieczne.

Rodzaje Backupu — który warto wykonać?

Wyróżnia się kilka rodzajów Backupów, umożliwiających zabezpieczenie danych w inny sposób oraz w innym stopniu. Są to:

• pełny Backup – kopiuje wszystkie dane z wybranego nośnika bez względu na to, czy od ostatniej kopii coś się zmieniło. Jest to najbardziej kompletny, ale jednocześnie najbardziej czasochłonny sposób tworzenia kopii zapasowej, który zajmuje najwięcej miejsca,

• Backup różnicowy – kopiuje tylko te dane, które zostały zmienione od czasu wykonania ostatniego pełnego backupu. Jest szybszy niż pełny backup i zajmuje mniej miejsca, ale nadal wymaga regularnych pełnych kopii,

• Backup przyrostowy – tworzy kopie wyłącznie danych, które zmieniły się od ostatniego backupu (zarówno pełnego, jak i przyrostowego). Jest to najszybsza i najbardziej oszczędna metoda pod względem miejsca, ale do odtworzenia pełnych danych konieczne jest posiadanie wszystkich poprzednich backupów,

• Backup lokalny – kopia zapasowa przechowywana jest na urządzeniu fizycznym, np. na zewnętrznym dysku twardym, pendrivie czy serwerze lokalnym. Ten rodzaj backupu daje pełną kontrolę nad danymi, ale jest narażony na ryzyko uszkodzenia nośnika lub kradzieży,

• Backup w chmurze – dane są przechowywane zdalnie na serwerach dostawcy usług backupowych. To wygodne rozwiązanie, ponieważ zapewnia dostęp do danych z dowolnego miejsca z dostępem do Internetu, a ryzyko fizycznej utraty danych jest minimalne.

Poszczególne Backupy można, a może nawet warto, łączyć ze sobą, aby zapewnić sobie jak największy stopień ochrony przed utratą plików. Wybór poszczególnego Backupu zależy oczywiście także od indywidualnej sytuacji.

Kto powinien wykonywać Backup danych? Jak często?

Bezpieczeństwo danych jest kluczowe zarówno dla firm, jak i użytkowników prywatnych. Wykonywanie regularnych kopii zapasowych jest jednym z najważniejszych kroków, jakie można podjąć w celu ochrony przed utratą danych. Pozwala na ochronę danych przed utratą wskutek różnych czynników, na których zaistnienie często nie można mieć wpływu.

Awaria dysku czy sprzętu, złośliwe oprogramowanie, błędy użytkownika, kradzież, pożar, zalanie sprzętu czy inne losowe zdarzenia mogą doprowadzić do nieodwracalnej utraty ważnych informacji. Backup daje pewność, że nawet w przypadku najgorszego scenariusza, dane można łatwo odzyskać.

Backup powinien być wykonywany regularnie, a częstotliwość zależy od rodzaju danych oraz ich znaczenia. W firmach, gdzie nieustannie generowane są ważne pliki, codzienne backupy są standardem. Niemniej jednak również osoby prywatne powinny wykonywać częsty Backup danych, ponieważ czynnik wywołujący ich nieodwracalną utratę może wystąpić w każdym momencie.

Jak zrobić Backup na komputerze z systemem Windows i Mac? 

Wiesz już, co to Backup, dlatego warto wyjaśnić, jak należy wykonać go krok po kroku. Praktycznie nie ma większych różnic między tworzeniem Backupu na komputerze z systemem Windows czy Mac. Kluczowe jest zwrócenie uwagi na kilka kwestii:

1. Wybierz nośnik – zdecyduj, gdzie będziesz przechowywać kopię zapasową. Możesz wybrać np. dysk zewnętrzny, kartę pamięci, pendrive ze złączem USB lub chmurę, np. OneDrive.

2. Wybierz dane – określ, które pliki i foldery mają być objęte Backupem.

3. Zdecyduj się na jeden sposób tworzenia Backupu – wybierz, czy ma to być pełny, różnicowy czy przyrostowy Backup.

4. Użyj oprogramowania do Backupu – wybór konkretnego narzędzia do Backup może być dużym wyzwaniem, jednak warto porównać różne opcje oraz wybrać najlepszą..

5. Zaplanuj regularne Backupy – ustaw harmonogram automatycznych Backupów, aby ułatwić sobie zadanie i nie musieć pamiętać o ich ręcznym tworzeniu.

6. Zweryfikuj kopię – po zakończeniu procesu, sprawdź, czy kopia zapasowa została poprawnie utworzona i czy można ją otworzyć.

Korzystanie ze sprawdzonych programów znacznie ułatwi wykonywanie Backupu. Bezpieczne i skuteczne są licencjonowane programy do Backupu, jak np. Acronis, dostępne w sklepie Puresoftware, oferujące również ochronę antywirusową urządzenia.

Na co zwrócić uwagę, wykonując Backup?

Wykonując Backup na systemie Microsoft Windows lub Mac warto zwrócić uwagę na kilka istotnych kwestii. Przede wszystkim ważna jest regularność — jednorazowa kopia nie zabezpieczy Cię przed przyszłymi utratami danych, dlatego powinieneś zadbać o regularne tworzenie kopii zapasowej na komputerze. Warto również regularnie sprawdzać, czy kopie zapasowe są poprawnie wykonywane i czy możliwe jest ich odzyskanie w razie potrzeby. 

Ważne jest także przechowywanie kopii zapasowych w bezpiecznym miejscu. Upewnij się, że dane są chronione przed potencjalnymi zagrożeniami, takimi jak uszkodzenia nośnika czy kradzież. Dobrym pomysłem jest także stworzenie kilku kopii zapasowych w kilku miejscach.

Bezpieczeństwo to kolejny ważny aspekt, zwłaszcza jeśli wybierasz Backup online. Upewnij się, że dostawca usług oferuje szyfrowanie danych oraz solidne zabezpieczenia, które chronią Twoje informacje. Pamiętaj, aby przed wyborem konkretnego rozwiązania porównać je ze sobą oraz ocenić, które jest najbardziej skuteczne, wygodne w użytkowaniu oraz bezpieczne. Wybieraj znane produkty renomowanych marek, które cieszą się zaufaniem klientów.